حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ، حَدَّثَنَا رَوْحٌ، حَدَّثَنَا شِبْلٌ، عَنِ ابْنِ أَبِي نَجِيحٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، {وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا} قَالَ كَانَتْ هَذِهِ الْعِدَّةُ تَعْتَدُّ عِنْدَ أَهْلِ زَوْجِهَا وَاجِبٌ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ {وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا وَصِيَّةً لأَزْوَاجِهِمْ مَتَاعًا إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ مِنْ مَعْرُوفٍ} قَالَ جَعَلَ اللَّهُ لَهَا تَمَامَ السَّنَةِ سَبْعَةَ أَشْهُرٍ وَعِشْرِينَ لَيْلَةً وَصِيَّةً، إِنْ شَاءَتْ سَكَنَتْ فِي وَصِيَّتِهَا، وَإِنْ شَاءَتْ خَرَجَتْ، وَهْوَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى {غَيْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ} فَالْعِدَّةُ كَمَا هِيَ وَاجِبٌ عَلَيْهَا. زَعَمَ ذَلِكَ عَنْ مُجَاهِدٍ. وَقَالَ عَطَاءٌ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ نَسَخَتْ هَذِهِ الآيَةُ عِدَّتَهَا عِنْدَ أَهْلِهَا، فَتَعْتَدُّ حَيْثُ شَاءَتْ، وَهْوَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى {غَيْرَ إِخْرَاجٍ}. قَالَ عَطَاءٌ إِنْ شَاءَتِ اعْتَدَّتْ عِنْدَ أَهْلِهِ وَسَكَنَتْ فِي وَصِيَّتِهَا، وَإِنْ شَاءَتْ خَرَجَتْ لِقَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى {فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ}. قَالَ عَطَاءٌ ثُمَّ جَاءَ الْمِيرَاثُ فَنَسَخَ السُّكْنَى فَتَعْتَدُّ حَيْثُ شَاءَتْ، وَلاَ سُكْنَى لَهَا. وَعَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يُوسُفَ حَدَّثَنَا وَرْقَاءُ عَنِ ابْنِ أَبِي نَجِيحٍ عَنْ مُجَاهِدٍ بِهَذَا. وَعَنِ ابْنِ أَبِي نَجِيحٍ عَنْ عَطَاءٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ نَسَخَتْ هَذِهِ الآيَةُ عِدَّتَهَا فِي أَهْلِهَا، فَتَعْتَدُّ حَيْثُ شَاءَتْ لِقَوْلِ اللَّهِ {غَيْرَ إِخْرَاجٍ} نَحْوَهُ.
முஜாஹித் அவர்கள் அறிவித்தார்கள்:
(வசனம் தொடர்பாக):-- "உங்களில் எவரேனும் மனைவியரை விட்டுவிட்டு இறந்துவிட்டால், அவர்கள் - (அவர்களுடைய மனைவியர்) -- நான்கு மாதங்களும் பத்து நாட்களும் (தங்கள் திருமணம் குறித்து) காத்திருக்க வேண்டும்)." (2:234) இந்த வசனத்தின்படி, விதவை இந்தக் காத்திருப்பு காலத்தைக் கணவரின் குடும்பத்தினருடன் கழிக்க வேண்டியிருந்தது. எனவே அல்லாஹ் வஹீ (இறைச்செய்தி) அருளினான்: "உங்களில் எவரேனும் மனைவியரை (அதாவது விதவைகளை) விட்டுவிட்டு இறந்துவிட்டால், அவர்கள் தம் மனைவியருக்கு ஓராண்டு காலப் பராமரிப்பையும், அவர்களை (வீட்டிலிருந்து) வெளியேற்றாமல் இருப்பிட வசதியையும் வஸிய்யத்தாகச் செய்ய வேண்டும். ஆனால், அவர்கள் (தங்கள் இருப்பிடத்தை விட்டு) வெளியேறிவிட்டால், அவர்கள் தங்களுக்குள் கண்ணியமான முறையில் (அதாவது சட்டப்பூர்வமான திருமணம்) செய்துகொள்வதில் உங்கள் மீது எந்தக் குற்றமும் இல்லை.' (2:240). எனவே அல்லாஹ், விதவைக்கு ஏழு மாதங்கள் மற்றும் இருபது இரவுகளுக்கு கூடுதல் பராமரிப்பு வஸிய்யத்தாக வழங்கப்பட உரிமை அளித்தான், அதுவே ஒரு வருடத்தின் நிறைவாகும். அவள் விரும்பினால் வஸிய்யத்தின்படி (கணவரின் வீட்டில்) தங்கலாம், விரும்பினால் வெளியேறலாம், அல்லாஹ் கூறுவது போல்: "..அவர்களை வெளியேற்றாமல், ஆனால் அவர்கள் (இருப்பிடத்தை விட்டு) வெளியேறிவிட்டால், உங்கள் மீது எந்தக் குற்றமும் இல்லை." எனவே, 'இத்தா' (அதாவது நான்கு மாதங்களும் பத்து நாட்களும்) அவளுக்குக் கடமையாகும்.
அதா அவர்கள் கூறினார்கள்: இப்னு அப்பாஸ் (ரழி) அவர்கள் கூறினார்கள், "இந்த வசனம், அதாவது அல்லாஹ்வின் கூற்றான: "..அவர்களை வெளியேற்றாமல்.." என்பது, இறந்த கணவரின் வீட்டில் காத்திருப்பு காலத்தைக் கழிக்க வேண்டிய கடமையை ரத்து செய்தது, மேலும் அவள் இந்தக் காலத்தை எங்கு வேண்டுமானாலும் பூர்த்தி செய்யலாம்."
அதா அவர்கள் கூறினார்கள்: அவள் விரும்பினால், வஸிய்யத்தின்படி இறந்த கணவரின் இருப்பிடத்தில் தங்கி தனது 'இத்தா'வை பூர்த்தி செய்யலாம் அல்லது அல்லாஹ்வின் கூற்றுப்படி வெளியேறலாம்:-- "அவர்கள் தங்களுக்குள் செய்துகொள்வதில் உங்கள் மீது எந்தக் குற்றமும் இல்லை."
அதா அவர்கள் மேலும் கூறினார்கள்: பின்னர் வாரிசுரிமைச் சட்டங்கள் வந்து, விதவை (அவளுடைய இறந்த கணவரின் வீட்டில்) தங்குவதற்கான உத்தரவை ரத்து செய்தன, அதனால் அவள் எங்கு வேண்டுமானாலும் 'இத்தா'வை பூர்த்தி செய்யலாம். மேலும் அவளுக்கு இருப்பிடம் வழங்க வேண்டிய அவசியம் இல்லாமல் போனது.
இப்னு அப்பாஸ் (ரழி) அவர்கள் கூறினார்கள், "இந்த வசனம் அவளுடைய (அதாவது விதவையின்) இறந்த கணவரின் வீட்டில் தங்குவதை ரத்து செய்தது, மேலும் அவள் எங்கு வேண்டுமானாலும் 'இத்தா'வை (அதாவது நான்கு மாதங்களும் பத்து நாட்களும்) பூர்த்தி செய்யலாம், அல்லாஹ்வின் கூற்று கூறுவது போல்:--"...அவர்களை வெளியேற்றாமல்...""