455. زَادَ أَحْمَدُ: {إِلَّا الْمَغْرِبَ فَإِنَّهَا وِتْرُ النَّهَارِ، وَإِلَّا الصُّبْحَ، فَإِنَّهَا تَطُولُ فِيهَا الْقِرَاءَةُ}.
455. ``மக்ரிபைத் தவிர, ஏனெனில், அது பகலின் வித்ராகும். இன்னும் சுப்ஹைத் தவிர, ஏனெனில், அதில் கிராஅத் நீண்டதாகும்'' என்பது அஹ்மதில் அதிகப்படியாக உள்ளது.
456. وَعَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا؛ {أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَقْصُرُ فِي السَّفَرِ وَيُتِمُّ، وَيَصُومُ وَيُفْطِرُ.} رَوَاهُ الدَّارَقُطْنِيُّ، وَرُوَاتُهُ ثِقَاتٌ. إِلَّا أَنَّهُ مَعْلُولٌ.وَالْمَحْفُوظُ عَنْ عَائِشَةَ مِنْ فِعْلِهَا، وَقَالَتْ: {إِنَّهُ لَا يَشُقُّ عَلَيَّ} أَخْرَجَهُ الْبَيْهَقِيُّ.
456. இறைத்தூதர்(ஸல்) பயணத்தில் (நான்கு ரக்அத் தொழுகைகளை) கஸராகவும், முழுமையாகவும் தொழுவார்கள். நோன்பு நோற்றும், நோற்காமலும் இருப்பார்கள் என ஆயிஷா(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்: தாரகுத்னீ
இதன் அறிவிப்பாளர்கள் பலமானவர்கள். ஆயினும், இது மஃலூல் எனும் குறைபாடு உள்ளது.
ஆயிஷா(ரலி) வாயிலாகவே பைஹகீயில், ``எனக்கு அது கஷ்டமானதாய் இல்லை'' எனப் பதிவிடப்பட்டுள்ளது.
குறிப்பு: ஆயிஷா(ரலி) சில பயணங்களில் நான்கு ரக்அத்துத் தொழுகைகளைக் குறைத்தும், சில பயணங்களில் குறைக்காமல் முழுமையாகவும் தொழுதுள்ளார்கள். அவ்வாறே சில பயணங்களில் நோன்பு நோற்றும், சில பயணங்களில் நோன்பு நோற்காமலும் இருந்துள்ளார்கள். எனவே, பைஹகீயில் இடம்பெற்றுள்ள வாசகம் நபி(ஸல்) கூறிய வாசகம் அல்ல; ஆயிஷா(ரலி) அவர்களின் வாசகம் என்பதைப் புரிந்து கொள்ள வேண்டும்.
457. وَعَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ: قَالَ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ {إِنَّ اللهُ يُحِبُّ أَنْ تُؤْتَىرُخَصُهُ كَمَا يَكْرَهُ أَنْ تُؤْتَىمَعْصِيَتُهُ} رَوَاهُ أَحْمَدُ، وَصَحَّحَهُ اِبْنُ خُزَيْمَةَ، وَابْنُ حِبَّانَ.وَفِي رِوَايَةٍ: {كَمَا يُحِبُّ أَنْ تُؤْتَى عَزَائِمُهُ}.
457. ``தனக்கு மாறுசெய்வதை அல்லாஹ் வெறுக்கிறான்; அவ்வாறே தான், அளித்துள்ள சலுகையை நிறைவேற்றுவதை அவன் விரும்புகிறான்'' என்று இறைத்தூதர்(ஸல்) கூறினார்கள் என இப்னு உமர்(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்: அஹ்மத்
இதனை இப்னு குஸைமா(ரஹ்) மற்றும் இப்னு ஹிப்பான்(ரஹ்) ஆதாரப்பூர்வமானது எனக் குறிப்பிட்டுள்ளனர்.
மற்றோர் அறிவிப்பில், ``எவ்வாறு தன்னால் வலியுறுத்தப்பட்டதை விரும்புகிறானோ'' என உள்ளது.
458. وَعَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: {كَانَ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا خَرَجَ مَسِيرَةَ ثَلَاثَةِ أَمْيَال ٍأَوْ فَرَاسِخَ، صَلَّى رَكْعَتَيْنِ} رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
458. இறைத்தூதர்(ஸல்) மூன்று மைல் அல்லது மூன்று ஃபர்ஸக்குகள் பயணம் மேற்கொண்டால் இரண்டு ரக்அத்துக்கள் தொழுவார்கள் என அனஸ்(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்: முஸ்லிம்
குறிப்பு: ஃபர்ஸக் எனும் வார்த்தை அரபுகள் மற்றும் பாரசீகர்களால் தூர அளவைக் குறிப்பதற்குப் பயன்படுத்தப்படும் வார்த்தையாகும். இந்தத் தூர அளவு அரபுகளிடமும் பாரசீகர்களிடமும் வித்தியாசமான அளவைக் கொண்டுள்ளது. அரபுகளிலும் ஹிஜாஸ் மற்றும் எகிப்தில் தூர அளவு வித்தியாசமாகவே உள்ளது. நபி(ஸல்) அவர்களின் கால அரபுகள் ஃபர்ஸக் எனும் தூர அளவை 3 மைல்கள் என்றும் 4.83 கிலோ மீட்டர் தூர அளவு என்றும் கணக்கிட்டு வந்தனர். எகிப்தியர் 2.25 கிலோ மீட்டர் என தற்போது கணக்கிடுகின்றனர். இவ்வாறு எத்தியோபியா, இராக் என பல நாடுகளும் பல்வேறாகக் கணக்கிடுகின்றனர்.
நபி(ஸல்) அவர்களின் கால அரபுகள் ஃபர்ஸக் எனும் தூர அளவை 3 மைல்கள் எனக் கணக்கிட்டுள்ளதால் அதன்படி, ஒரு ஃபர்ஸக் என்பது 4.83 கிலோ மீட்டர் தூரம் என்றே கணக்கிட வேண்டும். இதன்படி பயண தூரம் 14.49 கிலோ மீட்டர் (சுமார் 15 கி.மீ) இருந்தால் அதில் கஸர் செய்து கொள்ள வேண்டும் என்பதே சரியாகும். 19 மற்றும் 20 ஆம் நூற்றாண்டிற்குப் பின்னர் இந்த அளவுகளில் இன்னும் சில மாறுதல்கள் செய்யப்பட்டுள்ளன என்பதும் குறிப்பிடத் தக்கது. ஆனால், அவற்றை ஷரீஅத்தின் படி அமல்கள் செய்வதற்கு ஏற்கலாகாது என்பதையும் கவனத்தில் கொள்ளவேண்டும்.
459. وَعَنْهُ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: {خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنَ الْمَدِينَةِ إِلَى مَكَّةَ، فَكَانَ يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ رَكْعَتَيْنِ حَتَّى رَجَعْنَا إِلَى الْمَدِينَةِ} مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ، وَاللَّفْظُ لِلْبُخَارِيِّ.
459. நாங்கள் நபி(ஸல்) அவர்களுடன் மதீனாவிலிருந்து மக்காவிற்குச் சென்றோம். நாங்கள் மதீனா திரும்பும் வரை இறைத்தூதர்(ஸல்) இரண்டு இரண்டு ரக்அத்துகள் தொழுதார்கள் என அனஸ்(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்கள்: புகாரீ, முஸ்லிம்
இங்கு புகாரீயின் வாசகம் இடம் பெற்றுள்ளது.
460. وَعَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: {أَقَامَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ تِسْعَةَ عَشَرَ يَقْصُرُ} وَفِي لَفْظٍ: {بِمَكَّةَ تِسْعَةَ عَشَرَ يَوْمًا} رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ.وَفِي رِوَايَةٍ لِأَبِي دَاوُدَ: {سَبْعَ عَشْرَةَ}.وَفِي أُخْرَى: {خَمْسَ عَشْرَةَ}.
460. ஓர் அறிவிப்பில் இறைத்தூதர்(ஸல்) பத்தொன்பது நாள்கள் தங்கினார்கள். (அந்நாள்களில் நான்கு ரக்அத் தொழுகைகளை இரண்டு ரக்அத்தாக) கஸர் செய்தார்கள் என உள்ளது. மற்றோர் அறிவிப்பில் ``மக்காவில் பத்தொன்பது நாள்கள்'' என்றும் இப்னு அப்பாஸ்(ரலி) வாயிலாக உள்ளது.
நூல்: புகாரீ
அபூ தாவூதின் ஓர் அறிவிப்பின்படி ``பதினேழு நாள்கள்'' என்றும், மற்றோர் அறிவிப்பில் ``பதினைந்து நாள்கள்'' என்றும் உள்ளது.
குறிப்பு: இந்த ஹதீஸில், மக்கா பயணத்தில் 15, 17 மற்றும் 19 நாள்கள் எனப் பதிவாகியுள்ளது. மக்காவில் தங்கி இருந்த நாள்கள் மற்றும் பயணம் செய்த நாள்கள் ஆகிவற்றை சிலர் கணக்கிட்டும், மக்காவில் தங்கி இருந்த நாள்களை மட்டும் சிலர் கணக்கிட்டும் அறிவித்ததால் இவ்வாறு வேறுபாடுகள் காணப்படுகின்றன. எனவே, இதில் எந்த முரணுமில்லை.
461. وَلَهُ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ: {ثَمَانِيَ عَشْرَةَ}.
461. இம்ரான் இப்னு ஹுசைன்(ரலி) வாயிலாக, பதினெட்டு நாள்கள் என அபூ தாவூதில் பதிவிடப்பட்டுள்ளது.
462. وَلَهُ عَنْ جَابِرٍ: {أَقَامَ بِتَبُوكَ عِشْرِينَ يَوْمًا يَقْصُرُ الصَّلَاةَ} وَرُوَاتُهُ ثِقَاتٌ، إِلَّا أَنَّهُ اُخْتُلِفَ فِي وَصْلِهِ.
462. இறைத்தூதர்(ஸல்) தபூக்கில் இருபது நாள்கள் தங்கினார்கள். அப்போது, (நான்கு ரக்அத் தொழுகைகளை) கஸர் செய்தார்கள் என ஜாபிர்(ரலி) வாயிலாக அபூ தாவூதில் உள்ளது.
இதன் அறிவிப்பாளர்கள் பலமானவர்கள். இருப்பினும், இதன் அறிவிப்பாளர் தொடரில் கருத்து வேறுபாடு உள்ளது.
463. وَعَنْ أَنَسٍ: {كَانَ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا اِرْتَحَلَ قَبْلَ أَنْ تَزِيغَ الشَّمْسُ أَخَّرَ الظُّهْرَ إِلَى وَقْتِ الْعَصْرِ، ثُمَّ نَزَلَ فَجَمَعَ بَيْنَهُمَا، فَإِنْ زَاغَتِ الشَّمْسُ قَبْلَ أَنْ يَرْتَحِلَ صَلَّى الظُّهْرَ، ثُمَّ رَكِبَ} مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ.وَفِي رِوَايَةِ الْحَاكِمِ فِي "اَلْأَرْبَعِينَ" بِإِسْنَادِ الصَّحِيحِ: {صَلَّى الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ، ثُمَّ رَكِبَ}.وَلِأَبِي نُعَيْمٍ فِي "مُسْتَخْرَجِ مُسْلِمٍ": {كَانَ إِذَا كَانَ فِي سَفَرٍ، فَزَالَتِ الشَّمْسُ صَلَّى الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ جَمِيعًا، ثُمَّ ارْتَحَلَ}
463. இறைத்தூதர்(ஸல்) சூரியன் உச்சி சாய்வதற்கு முன்பு பயணத்தைத் தொடங்கினால், லுஹர் தொழுகையை அஸ் ர் வரை பிற்படுத்துவார்கள். பின்னர், இறங்கி இரண்டையும் சேர்த்துத் தொழுவார்கள்.
(அவர்கள் பயணம் மேற்கொள்ளும்போது) சூரியன் உச்சி சாய்ந்துவிட்டால் லுஹர் தொழுவார்கள். பின்னர் பயணத்தை தொடங்குவார்கள் என அனஸ் (ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்கள்: புகாரீ, முஸ்லிம்
``லுஹர் மற்றும் அஸ் ரை சேர்த்துத் தொழுவார்கள். பின்னர், பயணத்தைத் தொடங்குவார்கள்'' என இமாம் ஹாகிம்(ரஹ்) தம்முடைய அர்பயீன் (நாற்பது ஹதீஸ் கள்) எனும் நூலில் பதிவிட்டுள்ளார்.
இன்னும் அபூ நயீம் முஸ்தஃக்ரிஜ் முஸ்லிமில், ``அவர்கள் பயணத்தில் இருக்கும்போது சூரியன் அடிசாய்ந்து விட்டால் லுஹர் மற்றும் அஸ் ரையும் சேர்த்துத் தொழுவார்கள். பின்னர், பயணத்தைத் தொடங்குவார்கள்'' என உள்ளது.
464. وَعَنْ مُعَاذٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: {خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي غَزْوَةِ تَبُوكَ، فَكَانَ يُصَلِّي الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ جَمِيعًا، وَالْمَغْرِبَ وَالْعِشَاءَ جَمِيعًا} رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
464. நாங்கள் நபி(ஸல்) அவர்களுடன் தபூக் போருக்குச் சென்றோம். அப்போது, இறைத்தூதர்(ஸல்) ளுஹரையும், அஸரையும் இன்னும் மக்ரிபையும், இஷாவையும் சேர்த்துத் தொழுதார்கள் என முஆத்(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்: முஸ்லிம்
465. وَعَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: {لَا تَقْصُرُوا الصَّلَاةَ فِي أَقَلَّ مِنْ أَرْبَعَةِ بُرُدٍ؛ مِنْ مَكَّةَ إِلَى عُسْفَانَ} رَوَاهُ الدَّارَقُطْنِيُّ بِإِسْنَادٍ ضَعِيف ٍوَالصَّحِيحُ أَنَّهُ مَوْقُوفٌ، كَذَا أَخْرَجَهُ اِبْنُ خُزَيْمَةَ.
465. ``நான்கு `புர்த்'துகளுக்குக் குறைந்த தூரத்தில் - மக்காவிலிருந்து உஸ்ஃபான் வரையுள்ள அளவு - கஸர் செய்யாதீர்கள்'' என்று இறைத்தூதர்(ஸல்) கூறினார்கள் என இப்னு அப்பாஸ்(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்: தாரகுத்னீ
இதன் அறிவிப்பாளர் தொடர் பலவீனமானது என இமாம் தாரகுத்னீ(ரஹ்) குறிப்பிட்டுள்ளார். ஆனால், இமாம் இப்னு குஸைமா(ரஹ்) `மவ்கூஃப்' எனக் குறிப்பிட்டுள்ளார். `மவ்கூஃப்' என்பதே சரியான கருத்தாகும்.
குறிப்பு: ஒரு புர்த் என்பது நான்கு ஃபர்ஸக் அளவு தூரத்தைக் குறிக்கிறது.
466. وَعَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ {خَيْرُ أُمَّتِي الَّذِينَ إِذَا أَسَاءُوا اِسْتَغْفَرُوا، وَإِذَا سَافَرُوا قَصَرُوا وَأَفْطَرُوا} أَخْرَجَهُ الطَّبَرَانِيُّ فِي "الْأَوْسَطِ" بِإِسْنَادٍ ضَعِيفٍ.وَهُوَ فِي مُرْسَلِ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عِنْدَ الْبَيْهَقِيِّ مُخْتَصَرٌ.
466. ``பாவம் செய்தால் பாவமன்னிப்புத் தேடுபவர்களும், பயணம் செய்தால் (தொழுகையை) கஸர் செய்து, நோன்பை விட்டுவிடுபவர்களும் என் உம்மத்தில் சிறந்தவர்கள்'' என்று இறைத்தூதர்(ஸல்) கூறினார்கள் என ஜாபிர்(ரலி) அறிவித்தார்.
இமாம் தபரானீ(ரஹ்) தம்முடைய அல் அவ்ஸத் எனும் நூலில் `ளயீஃப்' எனும் தரத்தில் பதிவிட்டுள்ளார். ஸயீத் இப்னு முஸய்யப் `முர்ஸல்' எனும் நூலில் இமாம் பைஹகீ(ரஹ்) சுருக்கமாகவும் பதிவிட்டுள்ளார்.
467. وَعَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: {كَانَتْ بِي بَوَاسِيرُ، فَسَأَلْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ الصَّلَاةِ؟ فَقَالَ: "صَلِّ قَائِمًا، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَقَاعِدًا، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَعَلَى جَنْبٍ"} رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ.
467. எனக்கு மூல வியாதி இருந்தது. எனவே, (நான்) தொழுவது குறித்து நபி(ஸல்) அவர்களிடம் நான் கேட்டேன்.
``நீ நின்று கொண்டு தொழு! இயலவில்லை என்றால் அமர்ந்து கொண்டு தொழு! அதுவும் இயலவில்லை எனில் வலப் பக்கமாக ஒருக்களித்துப் படுத்துக் கொண்டு தொழு!'' என்று இறைத்தூதர்(ஸல்) கூறினார்கள் என இம்ரான் இப்னு ஹுஸைன்(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்: புகாரீ
468. وَعَنْ جَابِرٍ قَالَ: {عَادَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَرِيضًا، فَرَآهُ يُصَلِّي عَلَى وِسَادَةٍ، فَرَمَى بِهَا، وَقَالَ: "صَلِّ عَلَى الْأَرْضِ إِنْ اِسْتَطَعْتَ، وَإِلَّا فَأَوْمِ إِيمَاءً، وَاجْعَلْ سُجُودَكَ أَخْفَضَ مِنْ رُكُوعِكَ"} رَوَاهُ الْبَيْهَقِيُّ. وَصَحَّحَ أَبُو حَاتِمٍ وَقْفَهُ.
468. இறைத்தூதர்(ஸல்) ஒரு நோயாளியை நலம் விசாரிக்கச் சென்றார்கள். அந்த நோயாளி தலையணையில் ஸஜ்தாச் செய்து கொண்டிருப்பதைக் கண்டார்கள். அதைத் தூக்கி எறிந்தார்கள். பின்னர், ``முடிந்தால் பூமியில் தொழு! இல்லையென்றால், சமிக்ஞை மூலம் தொழுது கொள்! ருகூஃவைவிட ஸஜ்தாவிற்கு தலையைச் சற்றுத் தாழ்த்திக் கொள்!'' என்று இறைத்தூதர்(ஸல்) கூறினார்கள் என ஜாபிர்(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்: பைஹகீ
இது `மவ்கூஃப்' என்பதே சரி என இமாம் அபூ ஹாதிம்(ரஹ்) குறிப்பிட்டுள்ளார்.
469. وَعَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: {رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُصَلِّي مُتَرَبِّعًا} رَوَاهُ النَّسَائِيُّ. وَصَحَّحَهُ الْحَاكِمُ.بَابُ صَلَاةُ الْجُمُعَةِ
469. இறைத்தூதர்(ஸல்) சம்மணமிட்டுத் தொழுததை நான் பார்த்துள்ளேன் என ஆயிஷா(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்: நஸயீ
இமாம் ஹாகிம்(ரஹ்) இதனை ஆதாரப்பூர்வமானது எனக் குறிப்பிட்டுள்ளார்.
ஜுமுஆத் தொழுகை
470. عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ، وَأَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمْ، {أَنَّهُمَا سَمِعَا رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ -عَلَى أَعْوَادِ مِنْبَرِهِ- "لَيَنْتَهِيَنَّ أَقْوَامٌ عَنْ وَدْعِهِمُ الْجُمُعَاتِ، أَوْ لَيَخْتِمَنَّ اللهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ، ثُمَّ لَيَكُونُنَّ مِنَ الْغَافِلِينَ} رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
470. ``மக்கள் (தங்களின்) ஜுமுஆத் தொழுகைகளை விட்டுவிடுவதைத் தவிர்க்க வேண்டும். இல்லையெனில், அல்லாஹ் அவர்களின் இதயங்களில் முத்திரை பதித்து விடுவான். அவர்கள் (பாவத்தில் மூழ்கி) மதி மறந்தவர்களாய் ஆகிவிடுவார்கள்'' என இறைத்தூதர்(ஸல்) மிம்பரின் மீது (நின்று) கூற நாங்கள் செவியுற்றோம் என அப்துல்லாஹ் இப்னு உமர்(ரலி) மற்றும் அபூ ஹுரைரா(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்: முஸ்லிம்
471. وَعَنْ سَلَمَةَ بْنِ اَلْأَكْوَعِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: {كُنَّا نُصَلِّي مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْجُمُعَةَ، ثُمَّ نَنْصَرِفُ وَلَيْسَ لِلْحِيطَانِ ظِلٌّ نَسْتَظِلُّ بِهِ} مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ، وَاللَّفْظُ لِلْبُخَارِيّ ِ. وَفِي لَفْظٍ لِمُسْلِمٍ: {كُنَّا نَجْمَعُ مَعَهُ إِذَا زَالَتِ الشَّمْسُ، ثُمَّ نَرْجِعُ، نَتَتَبَّعُ الْفَيْءَ}.
471. நபி(ஸல்) அவர்களுடன் நாங்கள் ஜுமுஆ தொழுது விட்டுத் திரும்புவோம். அப்போது உட்காருவதற்கு சுவரின் நிழல் இருக்காது என்று ஸலமா இப்னு அல் அக்வாஃ(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்கள்: புகாரீ, முஸ்லிம்
இங்கு புகாரீயின் வாசகம் இடம் பெற்றுள்ளது.
முஸ்லிமின் மற்றோர் அறிவிப்பில் ``நாங்கள் நபி(ஸல்) அவர்களுடன் ஜுமுஆ தொழுவோம். அப்போது சூரியன் உச்சி சாய்ந்திருக்கும். பின்னர், நாங்கள் திரும்பி, அமர்வதற்கு நிழலைத் தேடுவோம்'' என உள்ளது.
குறிப்பு: ஜுமுஆ நாளன்று மட்டும் சூரியன் உச்சியில் இருக்கும்போதும் தொழலாம் என்பதை அறிக!
472. وَعَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: {مَا كُنَّا نَقِيلُ وَلَا نَتَغَدَّى إِلَّا بَعْدَ الْجُمُعَةِ} مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ، وَاللَّفْظُ لِمُسْلِمٍ.. وَفِي رِوَايَةٍ: {فِيْ عَهْدِ رَسُوْلِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.}
472. ``நாங்கள் ஜுமுஆ தொழுகைக்குப் பிறகுதான் மதிய ஓய்வு எடுப்போம்; (அதன் பின்னரே) மதிய உணவு அருந்துவோம்'' என ஸஹ்ல் இப்னு ஸஅத்(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்கள்: புகாரீ, முஸ்லிம்
இங்கு முஸ்லிமின் வாசகம் இடம் பெற்றுள்ளது. இன்னும் மற்றோர் அறிவிப்பில், ``நபி(ஸல்) அவர்களின் காலத்தில்/ (மேற்கண்டவாறு நடந்து கொள்வோம்)'' என்றும் உள்ளது.
473. وَعَنْ جَابِرٍ {أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَخْطُبُ قَائِمًا، فَجَاءَتْ عِيرٌ مِنَ الشَّامِ، فَانْفَتَلَ النَّاسُ إِلَيْهَا، حَتَّى لَمْ يَبْقَ إِلَّا اثْنَا عَشَرَ رَجُلًا} رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
473. இறைத்தூதர்(ஸல்) ஜுமுஆ நாளில்) நின்று உரையாற்றிக் கொண்டிருந்தார்கள். அப்போது சிரியா நாட்டிலிருந்து வணிகக் கூட்டம் ஒன்று வந்தது. மக்கள் எல்லோரும் அதன் பக்கம் சென்றனர். இறைஇல்லத்தில் பனிரெண்டு பேர் மட்டுமே இருந்தனர் என ஜாபிர்(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்: முஸ்லிம்
474. وَعَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ: قَالَ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ {مَنْ أَدْرَكَ رَكْعَةً مِنْ صَلَاةِ الْجُمُعَةِ وَغَيْرِهَا فَلْيُضِفْ إِلَيْهَا أُخْرَى، وَقَدْ تَمَّتْ صَلَاتُهُ} رَوَاهُ النَّسَائِيُّ، وَابْنُ مَاجَهْ، وَالدَّارَقُطْنِيُّ، وَاللَّفْظُ لَهُ، وَإِسْنَادُهُ صَحِيحٌ، لَكِنْ قَوَّى أَبُو حَاتِمٍ إِرْسَالَهُ.
474. ``ஜுமுஆ தொழுகையிலோ அல்லது மற்ற தொழுகையிலோ ஒரு ரக்அத்தை அடைந்தவர் மீதமுள்ளதை முழுமையாக்கட்டும். அவரின் தொழுகை முழுமையாகிவிடும்'' என்று இறைத்தூதர்(ஸல்) கூறினார்கள் என இப்னு உமர்(ரலி) அறிவித்தார்.
நூல்கள்: நஸயீ, இப்னு மாஜா மற்றும் தாரகுத்னீ
இங்கு தாரகுத்னீயின் வாசகம் இடம் பெற்றுள்ளது. மேலும், இது `ஸஹீஹ்' எனும் தரத்தில் பதிவிடப்பட்டுள்ளது. ஆனால், இமாம் அபூ ஹாதிம்(ரஹ்) இதனை `முர்ஸல்' என உறுதியாகக் கூறுகிறார்.